Azerbejdžan u potpunosti prihvata principe teritorijalnog integriteta i suvereniteta svih zemalja

Predsjednik Azerbejdžana Ilham Aliyev u obraćanju povodom 60. godišnjice osnivanja Pokreta nesvrstanih poručio je da “Azerbejdžan u potpunosti prihvata principe suvereniteta i teritorijalnog integriteta svih zemalja”, javlja Anadolu Agency (AA).

Predstavnici više od 100 zemlja okupili su se danas u Beogradu povodom 60. godišnjice prve konferencije Pokreta nesvrstanih zemalja (PNZ), održane u glavnom gradu tadašnje Jugoslavije, koja je bila jedan od osnivača te organizacije.

Kako je kazao, danas slave historijski događaj jer je 1961. godine organizovan prvi sastanak nesvrstanih zemalja u Beogradu.

“Ova inicijativa pokazuje srpsku spremnost da preuzme naslijeđe od ranije. Od osnivanja 1961. godine u Beogradu Pokret nesvrstanih je igra veoma važnu ulogu na međunarodnoj sceni koja je posvećena globalnom miru, pravdi, solidarnosti u svijetu. Pošto je najveća međunarodna institucija poslije Skupštine UN-a, Pokret nesvrstanih predstavlja primjer multilateralizma, objedinjujući 120 zemalja koje imaju različite političke, historijske i kulturološke odlike”, pojasnio je Aliyev.

Prema njegovim riječima, historijski principi kao što su poštovanje suvereniteta i teritorijalnog integriteta, uzdržavanje od agresivnih činova i nemiješanje u unutrašnje poslove, leže u srži ovog Pokreta.

“Kada bi principi Pokreta nesvrstanih bili prihvaćeni od svih zemalja mi ne bismo imali ratovi. Azerbejdžan u potpunosti prihvata principe suvereniteta i teritorijalnog integriteta svih zemalja. Da bi se više doprinijelo jačanju mira i bezbjednosti međunarodnog prava Azerbejdžan je 2011. godine odlučio da se pridruži Pokretu nesvrstanih. U kratkom periodu Azerbejdžan je dao određenu vrstu svoje podrške ovom Pokretu”, podsjetio je Aliyev.

Kako je kazao, Azerbejdžan ima u potpunosti nezavisnu domaću i međunarodnu politiku i uspijeva da odoli svim pokušajima miješanja u unutrašnje poslove.

“Kako je pandemija COVID-19 pogodila svijet Azerbejdžan je kao predsjedavajući Pokreta nesvrstanih veoma ozbiljno preuzeo svoje vodstvo i obezbijedio je adekvatno i blagovremeno pružanje odgovora Pokreta. Pokrenuli smo niz inicijativa i tako smo podržali Samit koji je održan u maju prošle godine. Napravljena je baza podataka koja je pokazala potrebe država članica Pokreta i to je olakšalo da vidimo koje su potrebe zemalja članica”, pojasnio je Aliyev.

Poručio je da “dvostruki standardi i selektivni pristup raspodjeli vakcina u svijetu nisu u skladu sa međunarodnim pravom i odlukama međunarodnih organizacija”.

“To je imalo negativan uticaj na zemlje u sukobu. Azerbejdžan je, također, bio na udaru ovog selektivnog izbora u posljednje tri decenije. U međunarodnim odnosima pogotovo imajući u vidu Armeniju koja je drsko ugrozila naš teritorijalni integritet, već 30 godina mi imamo taj problem. Znači, sprovodeći etničko čišćenje i na svojoj i na okupiranoj teritoriji Azerbejdžana, 1992. godine je omogućila i genocid, uključujući veliki broj žena i djece, kršila je osnovna ljudska prava i sprečavajući pravo miliona Azerbejdžanaca da se vrate u svoje domove. Armenija se nije suočila sa sankcijama za svoju vojnu agresiju”, kazao je Aliyev.

Podsjetio je da je u septembru prošle godine Armenija pokrenula napad na Azerbejdžan.

“Kao odgovor azerbejdžanska vojska je oslobodila zauzete teritorije”, rekao je Aliyev.

Dodao je da će Azerbejdžan nastaviti na daljnjem jačanju solidarnosti unutar Pokreta nesvrstanih.

Prvi samit Pokreta nesvrstanih zemalja sazvali su lideri Indije Jawaharlal Nehru, Indonezije Ahmed Sukarno, Egipta Gamal Abdel Nasser, Gane Kwame Nkrumah i Jugoslavije Josip Broz Tito. Na samitu su učestvovali lideri ukupno 25 država okupljeni oko zajedničke ideje – napraviti protutežu blokovski podijeljenom svijetu, suprotstaviti se neokolonijalizmu i trci u naoružavanju. Treći put ili put ka “trećem svijetu” na principima “mirne koegzistencije” bio je finaliziran beogradskim samitom.

Od 60-ih do početka 80-ih godina prošlog vijeka Pokret nesvrstanih je odigrao važnu ulogu u podršci državama koje su se borile za nezavisnost i u podsticanju dekolonizacije. Pokazao je solidarnost s najpravednijim težnjama čovječanstva. Tokom 60-ih i 70-ih godina okupio je skoro sve afričke i azijske države, a njegove članice zalagale su se za poštivanje ekonomskih i političkih prava zemalja u razvoju.

Do zaokreta u djelovanju, prema mnogim historijskim izvorima, došlo je na samitu u Havani, glavnom gradu Kube, 1979. godine. U to vrijeme dvojica “očeva” pokreta, Nehru i Nasser, nisu bili među živima, dok je jugoslavenski predsjednik Tito, koji je preminuo godinu kasnije, već bio bolešću jako oslabljen. U tim uvjetima, kao jedna od vodećih figura nameće se kubanski lider Fidel Castro, s čijim se nastojanjima da približi pokret sovjetskim interesima nisu slagale mnoge članice. Nedugo nakon samita u Havani, Sovjetski savez je izvršio invaziju na Afganistan, koji je bio član Pokreta nesvrstanih.

Kraj hladnoratovske podjele svijeta, raspadom socijalističkog bloka krajem 80-ih godina prošlog vijeka bio je drugi veliki izazov s kojima se suočio Pokret nesvrstanih.

Uprkos svemu, opstao je i danas broji 120 članica. Ali, njegov utjecaj, čak i na ekonomskom planu, nije ni blizu onog od prije četiri decenije.

Za razliku od Pokreta nesvrstanih, jedna od osnivačica, Jugoslavija, nije opstala. Zemlje nastale raspadom bivše zajedničke države nisu punopravne članice Pokreta nesvrstanih.

Novi sigurnosni izazovi, posebno nedavni ratovi i terorističke prijetnje, pravila savremene ekonomije, u prvi plan su izbacili aspiracije ka članstvu ili, barem, približavanju EU-u i NATO-u i drugim međunarodnim organizacijama, uglavnom okupljenim oko velikih svjetskih sila. Principi nesvrstanosti ostali su u nekoj od zabačenih ladica historije da čekaju nekoga ko će imati ideju kako sa njih skinuti prašinu prošlosti i prilagoditi ih aktuelnom vremenu.

Na internet stranici Anadolu Agency (AA) objavljen je samo dio sadržaja vijesti koje su putem našeg Sistema protoka vijesti (HAS) dostupne korisnicima. Molimo da nas kontaktirate za pretplatu.